ไปยังหน้า : |
[Font : 15 ]
|
| | |
ตอน เก้า
อานาปานสติ ขั้นที่ ห้า
(การกำหนดปิติ)
อุทเทสหรือหัวข้อแห่งอานาปานสติข้อที่หนึ่ง แห่งจตุกกะที่สอง หรือจัดเป็นขั้นที่ห้าแห่งอานาปานสติทั้งปวงนั้น มีอยู่ว่า :_
"ภิกษุนั้น ย่อมทำในบทศึกษาว่า เราเป็นผู้รู้พร้อมเฉพาะซึ่งปิติ จักหายใจเข้า ดังนี้ ;
ย่อมทำในบทศึกษาว่า เราเป็นผู้รู้พร้อมเฉพาะซึ่งปิติ จักหายใจออกดังนี้”. ANP31
ใจความสำคัญที่จะต้องศึกษา มีหัวข้อใหญ่ๆ คือ 1. การทำในบทศึกษา, 2. การเป็นผู้รู้พร้อมเฉพาะซึ่งปิติ หายใจเข้า - ออกอยู่, และ 3. ญาณ สติ และธรรมอื่นๆ ที่เกิดขึ้นโดยสมควรแก่การปฏิบัติในขั้นนี้.
บัดนี้ จะได้วินิจฉัยในหัวข้อที่ว่า "ย่อมทำในบทศึกษา" เป็นข้อแรกก่อน.
คำว่า "บทศึกษา" ในที่นี้ ก็จำแนกเป็น ศีล สมาธิ ปัญญาอย่างเดียวกันกับที่กล่าวมาแล้วในอานาปานสติขั้นก่อนๆ. แต่สำหรับข้อนี้มีใจความแตกต่างออกไปก็ตรงที่ในขั้นนี้ มีการกำหนดปิติ แทนการกำหนดลมหายใจ.
เมื่อทำปิติให้เกิดขึ้นได้แล้ว การควบคุมสติให้มีความรู้สึกต่อปิตินั้นอยู่โดยประการที่กำหนดไว้ นั่นแหละคือสิ่งที่เรียกว่า บทศึกษา ในที่นี้