[Font : 15 ]
| |
ทรงมีวิธีสกัดสแกงพวกที่ถือลัทธิว่ามีอัตตา |  

โปฎฐปาทะ! มีสมณพราหมณ์พวกหนึ่ง ซึ่งมีวาทะ มีทิฎฐิ อย่งนี้ว่า "มีอัตตา (ตัวตน) ซึ่งมีสุขโดยส่วนเดียว หาโรคมิได้ ภายหลังแต่การตาย" ดังนี้.เราได้เข้าไปหาสมณพราหมณ์เหล่านั้น แล้วกล่าวอย่างนี้ว่า ได้ยินมาว่า ท่านผู้มีอายุ ท. มีวาทะ มีทิฎฐิว่า "มีอัตตา ซึ่งมีสุขโดยส่วนเดียว หาโรคมิได้ ภายหลังแต่ตายแล้ว" ดังนี้ จริงหรือ?

เมื่อเขาตอบว่า จริง. เราได้กล่าวกะเขาอย่างนี้ว่า เออก็ ท่าน ท.รู้อยู่เห็นอยู่ ซึ่งโลกอันมีสุขโดยส่วนเดียว อยู่หรือ?

เมื่อเขาตอบว่า หามิได้. เราได้กล่าวกะเขาอย่างนี้ว่า เออก็ ท่าน ท.รู้ทั่วถึง ซึ่งอัตตา (ตัวตน) อันมีสุขโดยส่วนเดียว ตลอดคืนหนึ่งบ้าง วันหนึ่งบ้างครึ่งคืนบ้าง ครึ่งวันบ้าง แลหรือ?

เมื่อเขา ตอบว่า หามิได้. เราได้กล่าวกะเขาอย่างนี้ว่า ก็ ท่าน ท.ย่อมรู้ว่า นี้เป็นหนทางนี้เป็นปฎิปทาเพื่อทำให้แจ้งซึ่งโลกอันมีสุขโดยส่วนเดียวอยู่หรือ?

เมื่อเขาตอบว่า หามิได้. เราได้กล่าวกะเขาอย่างนี้ว่า ก็ท่าน ท. ได้ยินเสียงแห่งเทวดา ผู้เขาถึงซึ่งโลกอันมีสุขโดยส่วนเดียว สนทนากันอยู่ว่า "เพื่อนเอ๋ย!เพื่อนปฏิบัติดีแล้ว เพื่อนเอ๋ย! เพื่อนปฏิบัติตรงแล้ว เพื่อทำให้แจ้งซึ่งโลกอันมีสุขโดยส่วนเดียว; เพื่อนเอ๋ย! ถึงแม้เราก็ปฏิบัติแล้วอย่างนั้น จึงเข้าถึงโลกอันมีสุขโดยส่วนเดียว" ดังนี้ บ้างหรือ? เขาตอบว่า หามิได้.

โปฎฐปาทะ! ท่านจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร : ก็เมื่อเขาพูดอยู่อย่างนี้ ถ้อยคำของพวกสมณพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมถึงซึ่งความเป็นคำที่ใครๆ จะไม่ยอมคล้อยตาม (อปฺปาฏิหิริกํ) มิใช่หรือ?

"แน่นอน พระเจ้าข้า!"

โปฎฐปาทะ! เหมือนอย่างว่า : บุรุษคนหนึ่งกล่าวว่า ข้าพเจ้าต้องการใคร่จะได้หญิงงามแห่งชนบท ในชนบทนี้. ชน ท. ถามเขาว่า "บุรุษผู้เจริญ!หญิงงามแห่งชนบทที่ท่านปรารถนาใคร่จะได้นั้น ท่านรู้หรือว่า หญิงงามนั้นเป็นวรรณะกษัตริย์หรือ หรือว่าเป็นวรรณะพราหมณ์ หรือว่าเป็นวรรณะสามัญ หรือว่าเป็นวรรณะศุทรชั้นต่ำ"? เมื่อถูกถามเช่นนี้แล้ว เขาตอบว่า ข้าพเจ้า ไม่ทราบ.ชน ท. ถามเขาต่อไปว่า "บุรุษเจริญ! หญิงงามแห่งชนบทที่ท่านปรารถนาใคร่จะได้นั้น มีชื่อย่างไร, เป็นโคตรอะไร, เป็นคนสูง หรือเป็นคนต่ำ หรือปานกลาง,เป็นคนผิวดำ หรือผิวคล้ำ หรือผิวสีทอง; อยู่ในหมู่บ้าน หรือในนิคม หรือในนครไหน"? เมื่อถูกถามเช่นนี้แล้ว เขาตอบว่า ข้าพเจ้าไม่ทราบ. ชน ท. ถามเขาต่อไปว่า "บุรุษผู้เจริญ! ท่านก็ไม่รู้จัก ไม่เคยเห็นหญิงงามแห่งชนบทที่ท่านปรารถนาใคร่จะได้นั้น นะซิ". เมื่อถูกถามเช่นนั้น เขาตอบว่า ถูกแล้วโปฎฐปาทะ! ท่านจะสำคัญความข้อนี้อย่างไร : เมื่อเขากล่าวอยู่อย่างนี้ คำของบุรุษนั้นย่อมถึงซึ่งความเป็นคำที่ใคร ๆ จะไม่ยอมคล้อยตาม มิใช่หรือ? "แน่นอนพระเจ้าข้า!" โปฎฐปาทะ! ข้อนี้เป็นฉันใด ถ้อยคำของสมณพราหมณ์ผู้มีวาทะอย่างนั้น มีทิฎฐิอย่างนั้น ก็เป็นฉันนั้น.

โปฎฐปาทะ! หรือว่าเหมือนอย่างว่า : บุรุษคนหนึ่งกระทำบันได(สูงชนิดที่ทำเพื่อ) พาดขึ้นสู่ปราสาท อยู่ที่หนทาง 4 แพร่ง. ชน ท. ถามเขาว่า"บุรุษผู้เจริญ! ท่านรู้หรือว่า ปราสาทที่ท่านทำบันได เพื่อจะพาดนั้น อยู่ทางทิศตะวันออกหรือทางทิศใต้ อยู่ทางทิศตะวันตกหรือทางทิศเหนือ; เป็นปราสาทสูงหรือปราสาทต่ำ หรือปูนกลาง?" เมื่อถูกถามเช่นนี้แล้วเขาตอบว่า ข้าพเจ้าไม่ทราบ.ชน ท. ถามเขาต่อไปว่า "บุรุษผู้เจริญ! ท่านก็ไม่รู้จัก ไม่เคยเห็นปราสาทที่ท่านทำบันไดเพื่อจะพาดนั้น นะซิ." เมื่อถูกถามเช่นนี้ เขาตอบว่า ถูกแล้ว.โปฎฐปาทะ! ท่านจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร : เมื่อเขากล่าวอยู่อย่างนี้ คำของบุรุษนั้น ย่อมถึงซึ่งความเป็นคำที่ใครๆ จะไม่ยอมคล้อยตาม มิใช่หรือ? "แน่นอนพระเจ้าข้า!" โปฎฐปาทะ! ข้อนี้เป็นฉันใด ถ้อยคำของสมณพราหมณ์ผู้มีวาทะอย่างนั้น มีทิฎฐิอย่างนั้น ก็เป็นฉันนั้น.

- บาลี โปฎฐปาทสูตร สี.ที. 9/237/299. ตรัสแก่โปฎฐปาทปริพพาชก ที่เชตวันใกล้เมืองสาวัตถี.


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |     |   แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
หนังสือที่เกี่ยวข้อง