[Font : 15 ]
| |
ตรัสเหตุที่ไม่ทรงพยากรณ์อันตถาหิกทิฏฐิ ส่วนที่เกี่ยวกับ "ตถาคต 4" |  

"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ! ทำไมหนอ พระองค์เมื่อถูกถามว่า "ตถาคตภายหลังแต่การตายย่อมมีอีกหรือ?" ดังนี้, ก็ตรัสว่า "นั่นเราไม่พยากรณ์"; เมื่อถูกถามว่า"ตถาคตภายหลังแต่การตาย ย่อมไม่มีอีกหรือ?" ดังนี้, ก็ตรัสว่า "นั่นเราไม่พยากรณ์"; เมื่อถูกถามว่า "ตถาคตภายหลังแต่การตาย ย่อมมีอีกก็มีไม่มีอีกก็มีหรือ?" ดังนี้, ก็ตรัสว่า "นั่นเราไม่พยากรณ์"; เมื่อถูกถามว่า "ตถาคตภายหลังแต่การตาย ย่อมมีอีกก็หามิได้ไม่มีอีกก็หามิได้หรือ?" ดังนี้, ก็ยังตรัสว่า "นั่นเราไม่พยากรณ์" ดังนี้. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ! อะไรหนอเป็นเหตุเป็นปัจจัย ที่พระผู้มีพระภาคไม่ทรงพยากรณ์ ซึ่งข้อความนั้นพระเจ้าข้า?"

มหาราชะ! ...บุคคเมื่อบัญญัติตถาคต เขาบัญญัติโดยรูป (ขันธ์) ใด, รูปนั้น อันตถาคตละหมดแล้ว มีมูลรากอันถอนขึ้นได้แล้ว กระทำให้เหมือนต้นตาลไม่มีวัตถุสำหรับงอก กระทำให้ถึงความไม่มีไม่เป็น เป็นสิ่งที่ไม่อาจจะเกิดขึ้นอีกต่อไปเป็นธรรมดา. มหาราชะ! ตถาคต ผู้พ้นแล้วจากการนับว่าเป็นรูป เป็นสภาพที่ลึกซึ่ง ประมาณไม่ได้ หยั่งถึงได้ยาก เหมือนกับมหาสมุทร การที่จะกล่าวว่า "ตถาคตภายหลังแต่การตาย ย่อมมีอีก" ดังนี้ ก็ดี; ว่า "ตถาคตภายหลังแต่การตายย่อมไม่มีอีก" ดังนี้ ก็ดี; ว่า "ตถาคต ภายหลังแต่การตาย ย่อมมีอีกก็มีไม่มีอีกก็มี"ดังนี้ ก็ดี; ว่า "ตถาคต ภายหลังแต่การตาย ย่อมมีอีกก็หามิได้ไม่มีอีกก็หามิได้"ดังนี้ ก็ดี; ย่อมเป็นไปไม่ได้. (ในกรณีแห่ง เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ก็ตรัสด้วยข้อความที่มีหลักเกณฑ์ในการตรัสอย่างเดียวกันกับในกรณีแห่งรูปนี้ทุกประการ).

- บาลี สฬา. สํ. 18/461/760. ตรัสแก่พระเจ้าปเสนทิโกศลที่เสด็จไปทูลถามพระองค์. คำตรัสตอบนั้น ในพระบาลี ม.ม. 13/247/251 ก็มี ตรัสแก่วัจฉโคตตปริพพาชก ที่เชตวัน.


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |     |   แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
หนังสือที่เกี่ยวข้อง