ไปยังหน้า : |
[Font : 15 ]
|
| | |
อภยราชกุมารได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ! กษัตริยบัณฑิตบ้าง พราหมบัณฑิตบ้าง คหนบดบัณฑิตบ้าง สมณบันฑิตบ้าง ย่อมผูกปัญหาขึ้นแล้วนำมาทูลถามพระองค์, คำตอบของปัญหาเหล่านั้น พระองค์ได้คิดไว้ในพระทัยก่อนว่า ถ้าเขาถามเราอย่างนี้ เราจะตอบอย่างนี้ ดังนี้หรือหรือว่าคำตอบนั้นๆ ปรากฏแจ่มแจ้งแก่พระองค์ในขณะที่ถูกถามนั้นเล่า พระเจ้าข้า?"
ราชกุมาร! ในเรื่องนี้ เราขอถามกลับต่อท่านก่อน ท่านเห็นว่าควรตอบอย่างใด ก็จงตอบอย่างนั้น. ราชกุมาร! เราถามท่านว่า ท่านมีความเข้าใจรอบรู้ในส่วนประกอบต่างๆ ของรถหรือ?
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! พระเจ้าข้า ข้าพระองค์ มีความเข้าใจรอบรู้อยู่".
ราชกุมาร! แล้วท่านคิดอย่างไร เมื่อมีใครเข้าไปถามท่านว่า ส่วนประกอบของรถส่วนนี้ เรียกว่าอะไร ดังนี้ ท่านต้องคิดล่วงหน้าไว้ก่อนว่า ถ้าเขาถามอย่างนี้ ก็จะตอบอย่างนี้ หรือ หรือว่าคำตอบย่อมปรากฎแจ่มแจ้งแก่ท่านในขณะที่ถูกถามนั้น?"
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ! ข้าพระองค์เป็นนักเล่นรถ รอบรู้เชี่ยวชาญในเรื่องส่วนประกอบของรถ ข้าพระองค์เข้าใจแจ่มแจ้งในส่วนประกอบของรถ ทุกชิ้นทุกอัน, คำตอบนั้นๆ ย่อมปรากฎแจ่มแจ้งแก่ข้าพระองค์ในขณะนั้นเอง ไม่ต้องคิดไว้ก่อนเลย".
ราชกุมาร! ฉันใดก็ฉันนั้น ที่กษัตริยบัณฑิตบ้าง พราหมณบัณฑิตบ้าง คหบดีบัณฑิตบ้าง สมณบัณฑิตบ้าง ผูกปัญหาขึ้นแล้วมาถามเรา. คำตอบย่อมปรากฏแจ่มแจ้งแก่เราในขณะที่ถูกถามนั้นเอง. เพราะเหตุไรเล่า? ราชกุมาร! เพราะเหตุว่า ธรรมธาตุนั้นเป็นสิ่งที่ตถาคตแทงตลอดเฉพาะด้วยดีแล้ว เพราะความเป็นผู้แทงตลอดเฉพาะด้วยดี ต่อธรรมธาตุนั่นเอง คำตอบจึงปรากฎแจ่มแจ้งแก่ตถาคตในขณะนั้น
- บาลี อภยราชกุมารสูตร ม.ม. 13/92/95. ตรัสแก่อภยราชกุมาร ที่นิเวศน์ของกุมารนั้น.