สารบัญหนังสือ
| ไปยังหน้า : |
เริ่มนำเข้าข้อมูล
2 กรกฏาคม 2564
นำเข้าข้อมูลหนังสืออริยสัจ จากพระโอษฐ์ ภาคต้น-ปลาย เสร็จ
5 กรกฏาคม 2564
เริ่มเชื่อมโยงหนังสือธรรมะใกล้มือเข้ากับระบบ
11 กรกฏาคม 2564
เริ่มเชื่อมโยงเสียงอ่านเข้ากับระบบ
คุณ กนกพร อัมพวัน
คุณ กมนวรรณ พุทธาภิรัตน์
คุณ ปรางทิพย์ สายชล
คุณ พรทิพย์ พรมมาฎร์
คุณ รุ่งทิวา สารันต์
คุณ สายชล ทันนิเทศ
คุณ สุธาธาร จารุพินิจกุล
อาสาช่วยพิมพ์หนังสือธรรมะเล่มน้อย
เสียงอ่านหนังสือ
คุณ อาจิต โตเกียรติรุ่งเรือง
อัตถจารี ผู้พัฒนาระบบ
หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ
|
[Font : 15 ]
|
| | |
1. พยัญชนะ : ทานโดยพยัญชนะ : คือ การให้, สถานที่ให้.
2. อรรถะ : ทานโดยอรรถะ :
2.1 เพื่อช่วยเหลือ
2.2 เพื่อบูชาคุณ.
2.3 เพื่อลดกิเลสของตนเอง.
3. ไวพจน์ : ทานโดยไวพจน์ : คือ จาคะ, บริจาค, การเสียสละ.
4. องค์ประกอบ : ทานโดยองค์ประกอบ : คือ การมีเจตนาที่จะให้, การมีสิ่งที่จะให้, การมีการให้, การมีผู้รับ.
5. ลักษณะ : ทานโดยลักษณะ : มีลักษณะ :
5.1 เป็นการช่วยเหลือ.
5.2 เป็นการบูชาคุณ.
5.3 เป็นการลดกิเลสของตน.
6. อาการ : ทานโดยอาการ :
6.1 ให้ด้วยเจตนาที่เป็นกุศล โดยอาการสามอย่างตามลักษณะที่กล่าวแล้ว.
6.2 ให้ด้วยเจตนาที่เป็นอกุศล โดยอาการเพื่อหากำไร, หาชื่อเสียง และเพื่อผูกพันคน.
6.3 ให้โดยอาการที่เคารพหรือไม่เคารพ ในบุคคลที่รับและของที่ให้.
7. ประเภท : ทานโดยประเภท :
7.1 ประเภทที่ต้องมีผู้รับ : ได้แก่:
1. วัตถุทาน : ให้เป็นของ.
2. อภัยทาน : ให้ความไม่มีเวร.
3. ธรรมทาน : ให้ความรู้.
7.2 ประเภทที่ไม่ต้องมีผู้รับเรียกว่าจาคะ : คือ สละสิ่งที่ไม่ควรจะมีอยู่ในตน และสละความยึดถือว่าตน เรียกว่าสุญญตาทาน.
8. กฏเกณฑ์ : ทานโดยกฏเกณฑ์ :
8.1 ทานมีผลมาก มีอานิสงส์มาก ต่อเมื่อมีความบริสุทธิ์และถูกต้องในผู้ให้และผู้รับ ; ในของที่ให้, อาการที่ให้, เวลาที่ให้, สถานที่ให้.
8.2 ทานที่มีผลน้อยหรือเกือบไม่มีผลเลย เมื่อตรงกันข้ามจากที่กล่าวแล้ว.
9. สัจจะ : ทานโดยสัจจะ :
9.1 จะเป็นทานชนิดไหนก็ขึ้นอยู่กับเจตนาของการให้.
9.2 จะมีผลมากหรือมีผลน้อย ก็ขึ้นอยู่กับความบริสุทธิ์ หรือความถูกต้องของการกระทำ.
9.3 พระอริยเจ้าจะสรรเสริญหรือไม่สรรเสริญ ก็ขึ้นอยู่กับการวิจัยเลือกเฟ้น(ผู้ให้, ของที่ให้, เวลาที่ให้ ฯลฯ).
9.4 จะมีผลเป็นโลกิยะ หรือโลกุตตระ ก็ขึ้นอยู่กับอุปาทานของผู้ให้.
10. หน้าที่ : ทานโดยหน้าที่ :
10.1 หน้าที่ต่อสิ่งที่เรียกว่าทานโดยทั่วไป :
นัยที่ 1 : หน้าที่โดยธรรมชาติ: ทุกคนต้องให้ทาน เพราะธรรมชาติกำหนดให้มีการช่วยเหลือกัน.
นัยที่ 2 : หน้าที่ทางศาสนาหรือทางศีลธรรม: เราต้องให้ทานเพื่อกำจัดความเห็นแก่ตัว ซึ่งเป็นการปฏิบัติธรรมทางศาสนา.
นัยที่ 3 : หน้าที่ทางสังคมหรือทางการเมือง: เราต้องให้ทานเพราะเป็นการช่วยกันสร้างสันติภาพ.
10.2 หน้าที่ของผู้บำเพ็ญทานโดยเฉพาะ : ต้องมีการวิจัยแล้วเลือกเฟ้น ระมัดระวังการบำเพ็ญทาน ให้ถูกต้องตามกฎเกณฑ์ที่กล่าวแล้ว.
11. อุปมา : ทานโดยอุปมา :
11.1 ทานมีอุปมาเหมือนการรบ ชนะกิเลสเท่าไรก็ให้ทานเท่านั้น; พ่ายแพ้แก่กิเลสก็ไม่ให้ทานเลย.
11.2 ทานมีอุปมาเหมือนโซ่สัมพันธไมตรี หรือบางทีก็เสมือนเบ็ด.
12. สมุทัย : ทานโดยสมุทัย :
12.1 สมุทัยฝ่ายกุศล :
1. ความรักความเมตตา.
2. ความเห็นแก่ส่วนรวม.
3. ความอยากมีบุญมีกุศล
12.2 สมุทัยฝ่ายไม่สุจริตเจือด้วยอกุศล : คือ ทำด้วยความโลภ, ความเห็นแก่ตัว, การค้ากำไรเกินควร, ความอยากมีหน้ามีตา, การผูกมัดคนให้อยู่ใต้อำนาจ ฯลฯ
13. อัตถังคมะ : ทานโดยอัตถังคมะ :
13.1 การไม่ได้รับผลตามที่หวังไว้ จึงหยุดทำทานหรือหมดศรัทธา.
13.2 ความโลภหรือความตระหนี่เกิดขึ้นครอบงำ.
13.3 ความหมดปัจจัยและโอกาส.
14. อัสสาทะ : ทานโดยอัสสาทะ :
14.1 อัสสาทะระดับต่ำ :
1. ความมีหน้ามีตา มีพวกพ้องบริวาร.
2. ความอุ่นใจ ความแน่ใจว่ามีบุญมีกุศลเป็นที่พึ่ง.
14.2 อัสสาทะระดับสูง :
1. จิตที่ให้สบายกว่าจิตที่เอา อย่างที่เปรียบกันไม่ได้.
2. รู้สึกว่ามีบันไดแห่งนิพพาน หรือยู่ใกล้นิพพาน.
15. อาทีนวะ : ทานโดยอาทีนวะ : อาทีนวะของทานโดยตรงไม่มี ; จะมีก็ต่อเมื่อมีการทำทานด้วยมิจฉาทิฏฐิ หรือความงมงาย.
16. นิสสรณะ : ทานโดยนิสสรณะ : ไม่ต้องมีนิสสรณะจากทาน แต่ทานเป็นนิสสรณะอยู่ในตัวมันเอง ; คือ เป็นเครื่องนำบุคคลออกมาเสียจากกิเลส และความทุกข์.
17. ทางปฏิบัติ : ทานโดยทางปฏิบัติ : เพื่อนำเข้าไปสู่ทาน :
17.1 บำเพ็ญทานด้วยสัมมาทิฏฐิ.
17.2 มีสติสัมปชัญญะ เลือกเฟ้นวิจัยในการทำทาน.
17.3 ทำให้เป็นการลดอุปทาน หรือความเห็นแก่ตัว.
17.4 ทำทานให้ถูกฝาถูกตัว ถูกกาลเทศะ.
18. อานิสงส์ : ทานโดยอานิสงส์ :
18.1 ฝ่ายโลกุตตระ :
1. เป็นปัจจัยแก่การบรรลุพระนิพพาน หรือเป็นบันไดขั้นต้นเพื่อพระนิพพาน.
2. เป็นการลดความมีตัวหรือความเห็นแก่ตัวในลักษณะที่ง่าย หรือ สะดวก.
18.2 ฝ่ายโลกิยะ :
1. เป็นที่รักที่พอใจเคารพนับถือในสังคม.
2. เพิ่มความแน่ใจว่าปลอดภัยในการอยู่ในสังคมยิ่งขึ้น.
19. หนทางถลำ : ทานโดยหนทางถลำ : เข้าไปสู่การบำเพ็ญทาน :
19.1 การคบหาสมาคมหรือการอยู่ในสกุลของบุคคลผู้มีใจบุญสุนทร์ทานอยู่เป็นประจำ.
19.2 การสังเกตเห็นประโยชน์ในกิจกรรมสังคมสงเคราะห์ที่มีกันอยู่ทั่วไป.
20. สิ่งที่ต้องเกี่ยวข้อง : ทานโดยสิ่งที่ต้องเกี่ยวข้อง :
20.1 ความถูกต้องของเจตนาที่จะให้, การให้, สิ่งที่ให้, ผู้รับ, ตลอดถึงเวลาและสถานที่.
20.2 มีสัมมาทิฏฐิทั้งเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย.
21. ภาษาคน-ภาษาธรรม : ทานโดยภาษาคน - ภาษาธรรม :
ภาษาคน : การให้วัตถุสิ่งของเพื่อประโยชน์แก่ผูรับ.
ภาษาธรรม : การให้หรือการเสียสละทุกสิ่งที่ไม่ควรมีอยู่ในตน หรือกีดขวางหนทางพระนิพพาน.
ธรรมโฆษณ์ที่แนะนำให้อ่าน
1. ศารทกาลิกเทศนา เล่ม 1
2. โอสาเรตัพพธรรม
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"
| | แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
