[Font : 15 ]
| |
ทรงหมุนแต่จักรที่มีธรรมราชา เป็นเจ้าของ |  

ดูก่อนภิกษุ ท.! แม้พระเจ้าจักรพรรดิราชผู้ทรงธรรมเป็นธรรมราชาอยู่แล้ว พระองค์ก็ยังไม่ทรงหมุน จักรอันไม่มีพระราชา ให้เป็นไป.

ครั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอย่างนี้ ภิกษุรูปหนึ่งได้ทูลถามขึ้นว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ! ก็ใครเล่าจะมาเป็นพระราชาให้แก่พระเจ้าจักรพรรดิ์ ผู้ทรงธรรมเป็นธรรมราชาอยู่เองแล้ว". ตรัสตอบว่า :-

ภิกษุ ! ธรรมนะซิ เป็นพระราชาให้แก่พระเจ้าจักรพรรดิราชผู้ทรงธรรมเป็นธรรมราชาอยู่เองแล้ว.

ดูก่อนภิกษุ ! จักรพรรพิราชผู้ประกอบในธรรม เป็นธรรมราชาย่อมอาศัยธรรมอย่างเดียวสักการะธรรม เคารพธรรม นอบน้อมธรรม มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอด มีธรรมเป็นอธิปไตย ย่อมจัดการอารักขาป้องกันและคุ้มครองโดยชอบธรรม ในหมู่ชนในราชสำนัก ในกษัตริย์ที่เป็นเมืองออกในหมู่พล ในพราหมณ์และคฤหบดี ในราษฎรขาวนิคมและชนบท ในสมณะและพราหมณ์ ทั้งในเนื้อและนก, ทั้งหลาย. ดูก่อนภิกษุ ! จักรพรรดิราชผู้ประกอบในธรรม เป็นธรรมราชา ผู้เป็นเช่นนี้แลชื่อว่าเป็นผู้หมุนจักรให้เป็นไปโดยธรรมจักรนั้น เป็นจักรที่มนุษย์ใดๆ ผู้เป็นข้าศึก ไม่อาจต้านทานให้หมุนกลับได้ด้วยมือ; ข้อนี้ฉันใด;

ดูก่อนภิกษุ! ตถาคตก็ฉันนั้นเหมือนกัน, ตถาคตเป็นอรหันต์ ตรัสรู้ชอบเอง เป็นธรรมราชาผู้ประกอบด้วยธรรม อาศัยธรรมอย่างเดียว สักการะธรรม เคารพธรรม นอบน้อมธรรม มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอดธง มีธรรมเป็นอธิปไตย ย่อมจัดการอารักขาป้องกันและคุ้มครองโดยธรรม ในหมู่ภิกษุภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา โดยการให้โอวาทว่า กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมอย่างนี้ๆ ควรประพฤติ, อย่างนี้ๆ ไม่ควรประพฤติ; ว่า อาชีวะ อย่างนี้ๆ ควรดำเนิน, อย่างนี้ๆ ไม่ควรดำเนิน; และว่า คามนิคมเช่นนี้ๆ ควรอยู่อาศัย, เช่นนี้ๆ ไม่ควรอยู่อาศัย ดังนี้. ดูก่อนภิกษุ! ตถาคตผู้เป็นอรหันต์ตรัสรู้ชอบเอง เป็นธรรมราชาผู้ประกอบในธรรม ผู้เป็นเช่นนี้แล ชื่อว่าย่อมยังธรรมจักรอันไม่มีจักรอื่นยิ่งไปกว่าให้เป็นไปโดยธรรมนั่นเทียว. จักรนั้นเป็นจักรที่สมณะหรือพราหมณ์ เทวดา มาร พรหม หรือใครๆ ในโลกไม่อาจต้านทานให้หมุนกลับได้ฉะนั้น.

- บาลี ปญฺจก. อํ. 22/168/133. ตรัสแก่ภิกษุรูปหนึ่ง.


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |     |   แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
หนังสือที่เกี่ยวข้อง