[Font : 15 ]
| |
โลกุตตรธรรม

1. พยัญชนะ : โลกุตตรธรรมโดยพยัญชนะ : คือ เหนือโลกหรือยิ่งกว่าโลก.

2. อรรถะ : โลกุตตรธรรมโดยอรรถะ :

2.1 ธรรม (ภาวะ) : ที่ยิ่งกว่าวิสัยโลก, ที่เหนือโลก, ที่เป็นไปเพื่ออยู่เหนือโลก, ที่เป็นฝักฝ่ายแห่งโลกุตตระ, ที่เป็นเครื่องข้ามขึ้นจากโลก.

2.2 ธรรมที่ช่วยให้อยู่เหนือทุกข์เหนือโลก : คือ ทำบุคคลให้อยู่เหนือโลก (เหนือทุกข์), ทำจิตให้ออกจากวัฏฏะ, โดยทั่วไป ได้แก่ มรรค, ผล, นิพพาน.

3. ไวพจน์ : โลกุตตรธรรมโดยไวพจน์ : คือ อมตธรรม, อสังขตธรรม, นิพพานธรรม, โมกขธรรม, เหนือโลก.

4. องค์ประกอบ : โลกุตตรธรรมโดยองค์ประกอบ : คือ ไม่มีปัจจัย, ไม่มีการปรุง, ไม่มีการเกิด, ไม่มีการดับ, มีภาวะนิรันดร เหนือทุกข์โดยสิ้นเชิง.

5. ลักษณะ : โลกุตตรธรรมโดยลักษณะ : คือ ไม่มีลักษณะหรือมิติอย่างวัตถุ แต่มีลักษณะอย่างอสังขตธรรม : คือ เหนือวัตถุ, เหนืออารมณ์, เหนือการปรุงแต่ง, เหนือวัฏฏะ, เหนือทุกข์, เหนือโลก ฯลฯ

6. อาการ : โลกุตตรธรรมโดยอาการ : ไม่มี (เพราะไม่มีการเปลี่ยนแปลง).

7. ประเภท : โลกุตตรธรรมโดยประเภท : มีสอง :

7.1 โลกุตตรธรรมที่ยังมีอุปาทิA57 เหลืออยู่.

7.2 โลกุตตรธรรมที่ไม่มีอุปาที่เหลือ.

8. กฎเกณฑ์ : โลกุตตรธรรมโดยกฎเกณฑ์ : ไม่มี (เพราะไม่อยู่ใต้กฎเกณฑ์ใดๆ) : เป็นกฎเกณฑ์โดยตัวมันเอง.

9. สัจจะ : โลกุตตรธรรมโดยสัจจะ :

9.1 เป็นความว่างนิรันดร แต่มิใช่อัตตา.

9.2 อยู่เหนือความหมายแห่งความเป็นคู่ทุกชนิดที่มีอยู่ในโลก : เช่น บวก - ลบ, ดี - ชั่ว, บุญ - บาป, สุข - ทุกข์, ได้ - เสีย, แพ้ - ชนะ, นรก - สวรรค์, ดีใจ - เสียใจ, หญิง - ชาย ฯลฯ

9.3 เป็นอสังขตธรรม : ไม่มีปัจจัยปรุงหรือปรุงไม่ได้, ไม่หมุนเวียน, ไม่มีการเกิดดับ.

9.4 เป็นความสุขที่เหนือสุข แล้วถูกสมมติว่าเป็นโลกุตตรสุข.

9.5 บรรลุถึงได้ทุกวรรณะ ทุกเพศ.

9.6 เหนือโลก คือ เหนือปัญหาที่มีอยู่ในโลกทุกชนิด; ทั้งที่อัตภาพยังอยู่ในโลกนี้.

10. หน้าที่ : โลกุตตรธรรมโดยหน้าที่ :

นัยที่ 1 : โลกุตตรธรรมไม่มีหน้าที่ : แต่เป็นหน้าที่ของคนที่จะต้องปฏิบัติเพื่อเข้าถึงโลกุตตรธรรม.

นัยที่ 2 : หน้าที่เพื่อการดับทุกข์ทั้งปวง : อยู่ที่การพยายามเข้าถึงโลกุตตรธรรม.

11. อุปมา : โลกุตตรธรรมโดยอุปมา : เหมือนมะพร้าวต้นหนึ่งอยู่กลางทะเลขี้ผึ้ง; ซึ่งหมายถึง สิ่งเป็นคู่ๆ : เช่น เหลว - แข็ง, บุญ - บาป, สุข - ทุกข์, ได้ - เสีย ฯลฯ ฝน - แดด, ฟ้าผ่า - ฟ้าลั่น ฯลฯ ; แต่สิ่งเป็นคู่ๆ เหล่านี้ ไม่กระทบถูกต้องต้นมะพร้าวนั้น.

12. สมุทัย : โลกุตตรธรรมโดยสมุทัย : ไม่มี.

13. อัตถังคมะ : โลกุตตรธรรมโดยอัตถังคมะ : ไม่มี.

14. อัสสาทะ : โลกุตตรธรรมโดยอัสสาทะ : มีเฉพาะผู้ที่ยึดถือด้วยอุปาทานว่าโลกุตตรธรรมเป็นตัวตน ; เช่นเดียวกับผู้ที่ยึดถือนิพพานว่าเป็นตัวตน ฉันใดก็ฉันนั้น.

15. อาทีนวะ : โลกุตตรธรรมโดยอาทีนวะ : ไม่มี.

16. นิสสรณะ : โลกุตตรธรรมโดยนิสสรณะ : ไม่มี. มีแต่ฝ่ายผู้ที่จะต้องออกจากโลกิยธรรม เข้าสู่โลกุตตรธรรม.

17. ทางปฏิบัติ : โลกุตตรธรรมโดยทางปฏิบัติ : เพื่อเข้าถึงโลกุตตรธรรม :

17.1 การเห็นโลกโดยความเป็นธาตุ ; เป็นของว่างจากตัวตน.

17.2 มีสติสัมปชัญญะเพียงพอเมื่อต้องสัมผัสกับโลกิยารมณ์.

17.3 อริยมรรคมีองค์ 8.

18. อานิสงส์ : โลกุตตรธรรมโดยอานิสงส์ : แก่ผู้ปฏิบัติ :

18.1 มีความหลุดพ้นจากอุปาทานียธรรมทั้งปวง.

18.2 ชีวิตลุถึงจุดหมายปลายทางเป็นความว่างนิรันดร.

18.3 อยู่เหนือปัญหาเหนือทุกข์ทั้งปวงในโลกทั้งปวง.

19. หนทางถลำ : โลกุตตรธรรมโดยหนทางถลำ : เข้าไปสู่โลกุตตรธรรม :

19.1 การได้คบกับสัตบุรุษโดยบังเอิญ.

19.2 ถูกความทุกข์บีบคั้นสูงสุด ดิ้นรนไปจนถูกทางโดยบังเอิญ.

20. สิ่งที่ต้องเกี่ยวข้อง : โลกุตตรธรรมโดยสิ่งที่ต้องเกี่ยวข้อง : ได้แก่ ธรรมอันเป็นที่สบายแก่การบรรลุธรรมทุกชนิด.

21. ภาษาคน - ภาษาธรรม : โลกุตตรธรรมโดยภาษาคน - ภาษาธรรม :

21.1 ภาษาคน : อยู่เหนือโลกทางวัตถุ หรือทางทิศเหนือ.

ภาษาธรรม : อยู่เหนือโลกทางจิตใจ ไม่เกี่ยวกับทางวัตถุ.

21.2 ภาษาคน : อยู่เหนือโลกที่เป็นวัตถุ.

ภาษาธรรม : อยู่เหนือปัญหาทุกชนิดที่มีอยู่ตามวิสัยโลก ; ทั้งที่อัตภาพนี้ก็ยังอยู่ในโลกทางวัตถุ.

ธรรมโฆษณ์ที่แนะนำให้อ่าน

1. ฟ้าสางฯ ตอน 1, 2

2. มาฆบูชาเทศนา เล่ม 1

3. โมกขธรรมประยุกต์

4. โอสาเรตัพพธรรม


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

  |     |   แจ้งข้อผิดพลาด / แนะนำ
หนังสือที่เกี่ยวข้อง